Το Αίγειο Γάλα και η Αξία του

Το αίγειο γάλα όµως, κάθε άλλο παρά µικρότερης διαιτητικής αξίας είναι σε σχέση µε τα άλλα γάλατα, όπως για παράδειγµα το αγελαδινό. Απεναντίας, η διεθνής επιστηµονική κοινότητα έχει µελετήσει και αναδείξει την υπεροχή του αιγείου γάλακτος.

Η αξία του αποδίδεται στα εξής στοιχεία:

α. το αίγειο γάλα, από πλευράς χηµικής σύστασης, προσοµοιάζει περισσότερο µε αυτό του ανθρώπου

β. το λίπος και οι πρωτεϊνες του αιγείου γάλακτος έχουν υψηλότερη πεπτικότητα έναντι αυτών του αγελαδινού

γ. ο λόγος των (ω-6):(ω-3) λιπαρών οξέων του λίπους του αιγείου γάλακτος είναι πολύ ευνοϊκότερος για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων του ανθρώπου και

δ. οι µη πρωτεϊνικής φύσεως αζωτούχες ουσίες είναι σε µεγαλύτερο ποσοστό στο αίγειο γάλα, και η περιεκτικότητά του στο ελεύθερο αµινοξύ ταυρίνη υψηλότερη, στοιχείο που συµβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου των νεογέννητων παιδιών.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία καθιστούν το αίγειο γάλα υψηλότερης διαιτητικής αξίας και ως εκ τούτου ‘υγιεινότερο’, µε την ευρύτερη έννοια του όρου, από τα άλλα είδη γάλακτος. Γι αυτό άλλωστε η κατανάλωση του αιγείου γάλακτος παρουσιάζει σταθερή ανοδική τάση, καθώς επίσης και η ζήτησή του διεθνώς (Ευρώπη, Ιαπωνία,κλπ).

Η χώρα µας, µε µακρά παράδοση στην αιγοτροφία, κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) ως προς τον αριθµό των εκτρεφόµενων αιγών (45% του συνόλου των αιγών των χωρών της ΕΕ) και την τρίτη, µε 14%, στην παραγωγή αιγείου γάλακτος (Γαλλία 23%, Ισπανία 18%). Η παραπάνω διαφορά µεταξύ εκτρεφόµενου αριθµού αιγών και παραγόµενης ποσότητας γάλακτος οφείλεται στις εκτρεφόµενες φυλές και τον τρόπο εκτροφής τους. Η πλειοψηφία των αιγών στη χώρα µας ανήκει στην εγχώρια φυλή, µε µικρή εως µέτρια γαλακτοπαραγωγή, και εκτρέφεται εκτατικά εως ηµιεντατικά. Το παραγόµενο όµως αίγειο γάλα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε λίπος και πρωτεϊνη και εξαιρετικά οργανοληπτικά και διαιτητικά χαρακτηριστικά.

Παρόλα αυτά όµως τα στοιχεία υπεροχής του, η τιµή που απολαµβάνει ο παραγωγός-κτηνοτρόφος (αιγοτρόφος) είναι πολύ χαµηλή, που καθιστά τις αιγοτροφικές µονάδες οικονοµικά µη βιώσιµες. Αποτέλεσµα αυτού είναι η συρρίκνωση του κλάδου, µε σηµαντικές κοινωνικο-οικονοµικές και περιβαλλοντικές συνέπειες.

Πως εξηγείται, λοιπόν, να αυξάνεται η ζήτηση του αιγείου παστεριωµένου γάλακτος και οι τιµές παραγωγού να είναι τόσο χαµηλές; Ένας από τους λόγους, στον οποίο θα σταθώ και θα αναλύσω, είναι η εποχικότητα παραγωγής του και διάθεσης (από το ∆εκέµβριο εως και τον Αύγουστο). Η ζήτηση που αναφέρθηκε, αφορά το παστεριωµένο γάλα, το οποίο πρέπει να βρίσκεται στο ράφι, στη διάθεση του καταναλωτή, δώδεκα µήνες το χρόνο. ∆ηλαδή συνεχώς.

Αυτό ισχύει και για τις εξαγωγές του αιγείου γάλακτος, οι οποίες προβλέπεται να αυξηθούν σηµαντικά στο άµεσο µέλλον. Το εφαρµοζόµενο όµως παραγωγικό µοντέλο εκτροφής αιγών στη χώρα µας δεν µπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σηµερινής αγοράς και πρέπει να αλλάξει και να προσαρµοστεί στα νέα δεδοµένα. Από τεχνικής πλευράς αυτό είναι εφικτό;

Και βέβαια είναι, τουλάχιστον για τις εντατικές και µέρος των ηµιεντατικών. Οι µονάδες αυτές πρέπει και µπορούν, να έχουν τοκετούς σε δύο εποχές το χρόνο, κατόπιν οργάνωσης των οχειών σε δύο αντίστοιχες εποχές. Το συγκεκριµένο σύστηµα εφαρµόζεται επιτυχώς σε αρκετές προβατοτροφικές µονάδες, απολαµβάνοντας υψηλότερες τιµές γάλακτος από τις γαλακτοβιοµηχανίες και τα τυροκοµεία. Το ίδιο µπορούν να εφαρµόσουν και οι αιγοτροφικές µονάδες. Οι παραγωγοί µπορούν να εξασφαλίσουν συµβόλαια, υψηλή τιµή παράδοσης γάλακτος και εγγυηµένη τακτική πληρωµή, αρκεί να µπορούν να διαθέτουν αίγειο γάλα όλο το χρόνο και ιδιαίτερα την περίοδο Σεπτεµβρίου-∆εκεµβρίου.

Συµπερασµατικά, αν η αιγοτροφία θέλει να επιβιώσει, πρέπει να προβεί, τουλάχιστον ένα µέρος αυτής, σε αναγκαίες προσαρµογές, ευθυγραµµιζόµενη µε τους κανόνες και τις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς έτσι όπως διαµορφώνονται µε το χρόνο και τις εξελίξεις στον αγροδιατροφικό τοµέα. ∆εν πρέπει όµως να χαθεί πολύτιµος χρόνος, γιατί όποιο κενό παρουσιάζεται στην αγορά κάποιος θα σπεύσει να το καλύψει. Ο πρώτος που σπεύδει είναι ο κερδισµένος. Εποµένως, ο,τι πρέπει να γίνει από πλευράς αιγοτρόφων-παραγωγών, πρέπει να γίνει σύντοµα, µεθοδικά, οργανωµένα και υπεύθυνα µε αµοιβαίες συµφωνίες και δεσµεύσεις µεταξύ γαλακτοβοιµηχανιών και αιγοτρόφων. Η επιστηµονική κοινότητα είναι πάντα έτοιµη και πρόθυµη να συνδράµει µε την τεχνογνωσία της.

Γεώργιος Ζέρβας, Καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών