Προστασία των Παραγωγικών Ζώων από τις Μυκοτοξίνες

Οι αγελάδες δεν είναι πλήρως προστατευμένες από τις μυκοτοξίνες, παρά το ότι τα μηρυκαστικά γενικώς θεωρούνται προστατευμένα λόγω της αποτοξικωτικής (detoxification) δράσης της μικροβιακής χλωρίδας της μεγάλης κοιλίας τους.

Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, έχει αποδειχθεί, ότι μόνο το 20-40% των μυκοτοξινών αποτοξινώνονται στη μεγάλη κοιλία. Λόγω της ικανότητας του μικροβιακού πληθυσμού που υπάρχει στη μεγάλη κοιλία να μετατρέπει τις μυκοτοξίνες σε λιγότερο τοξικούς μεταβολίτες, τα μηρυκαστικά θεωρούνται γενικά λιγότερο ευαίσθητα στις μυκοτοξίνες σε σχέση με τα άλλα ζώα.

Οι μυκοτοξίνες είναι τοξικές ουσίες που παράγονται από τους μύκητες, που βρίσκονται στις ζωοτροφές, όταν αυτές δεν έχουν συντηρηθεί σωστά και ελευθερώνονται στο στομάχι των ζώων. Είναι ομάδες ενώσεων που παραμένουν δραστικές ακόμη και μετά το θάνατο των μυκήτων και παρουσιάζουν και μεγάλη αντοχή στις διάφορες θερμοκρασίες που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία των τροφίμων.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη των μυκήτων και κατ’ επέκταση των μυκοτοξινών είναι η υγρασία, η θερμοκρασία, ο αερισμός, οι γενετικές διαφορές και το μέγεθος της μόλυνσης. Έτσι οι ευνοϊκότερες συνθήκες ανάπτυξης τους είναι όταν η υγρασία είναι υψηλή (πάνω από 70%), η θερμοκρασία μεταξύ 20ºC με 30ºC, ενώ μπορούν να επιζήσουν και σε θερμοκρασίες μεταξύ 0-60ºC. Επίσης ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξής τους, δημιουργεί το αναερόβιο περιβάλλον, ενώ συντελεί σε μεγάλο βαθμό και το είδος του μύκητα αφού υπάρχουν και μύκητες που χρειάζονται ειδικές συνθήκες για να αναπτυχθούν.

Οι μυκοτοξίνες έχουν διάφορες επιπτώσεις στα υγεία των μηρυκαστικών, όπως: μειωμένη πρόσληψη τροφής, μειωμένη δραστηριότητα, μειωμένη αναπαραγωγική δυνατότητα, επιπτώσεις στην ποιότητα (χαμηλό ποσοστό θρεπτικά συστατικών ή αυξημένα σωματικά κύτταρα) και στην ποσότητα του γάλακτος.

Αυτό, όπως είναι φυσικό, έχει άμεση επίπτωση στο εισόδημα του αγελαδοτρόφου, ενώ η κατανάλωση τροφίμων που προέρχονται από ζώα που νοσούν, ή που έχουν μολυνθεί με οποιονδήποτε τρόπο προκαλούν νοσολογικά προβλήματα στον άνθρωπο.

Η αγορά διαθέτει προϊόντα, τα οποία επεμβαίνουν στις αρνητικές επιπτώσεις της παρουσίας των μυκοτοξινών στο επίπεδο των ζώων.

Η δράση τους στους ζώντες οργανισμούς είναι ηπατοτοξική, νεφροτοξική, αιμοτοξική, νευροτοξική, δερμοτοξική και πολλές έχουν καρκινογόνες ή οιστρογόνες ιδιότητες. Μερικές φορές έχουν αντιβιοτική δράση κατά των μικροβίων και καταστρέφουν την μικροβιακή χλωρίδα λ.χ. η πενικιλίνη είναι η μυκοτοξίνη του μύκητα Penicillium chrysogenum (δηλαδή της χλωραμφενικόλης).