Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας της ΕΕ

Τη Δευτέρα, 19 Φεβρουαρίου 2018, πραγματοποιήθηκε, στις Βρυξέλλες, το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας της ΕΕ, στο οποίο έγινε ανταλλαγή απόψεων πάνω στην έκθεση της Commission με θέμα: «Το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα».

Πρόεδρος του Συμβουλίου ήταν ο κ. Rumen Porodzanov, υπουργός Γεωργίας, Τροφίμων και Δασών της Βουλγαρίας. Κεντρικά θέματα συζήτησης ήταν οι άμεσες ενισχύσεις, η προστασία του περιβάλλοντος και η ανάπτυξη της υπαίθρου. Συζητήθηκαν, επίσης, ζητήματα σχετικά με την ΚΑΠ και ειδικότερα για τις στρατηγικές επιλογές της Αγροτικής Πολιτικής μετά το 2020. Για τα θέματα αυτά η Commission θα εκδώσει και ειδική έκθεση μέσα στο 2018.

Επιπλέον, έγινε ενημέρωση των Υπουργών για τις αποφάσεις της ομάδας των χωρών του Βίζενγκραντ (Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία, Πολωνία) σχετικά με την ΚΑΠ μετά το 2020, καθώς και για το πρόγραμμα για την αγροτική ανάπτυξη της Αφρικής που θα ξεκινήσει στο άμεσο μέλλον. Επίσης θέμα συζήτησης ήταν το ζήτημα της συνεισφοράς της πολιτικής συνοχής της ΕΕ στην ανάπτυξη της υπαίθρου.

Αναλυτικά, οι Υπουργοί αντάλλαξαν απόψεις και ειδικότερα κλήθηκαν να απαντήσουν στις ακόλουθες ερωτήσεις:

• Πώς θα μπορούσαν να σχεδιαστούν και να στοχεύσουν οι άμεσες πληρωμές στο μέλλον, προκειμένου να διασφαλιστεί ένα δικαιότερο και αποτελεσματικότερο αποτέλεσμα για τους αγρότες σε ολόκληρη την ΕΕ;
• Πώς θα μπορούσε να σχεδιαστεί καλύτερα η συνδεδεμένη στήριξη για να συμβάλει στην επίτευξη των στόχων της ΚΑΠ και της προστιθέμενης αξίας της ΕΕ;
• Πώς και σε ποιο επίπεδο θα πρέπει να ρυθμίζονται τα περιβαλλοντικά μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ο προτεινόμενος προσανατολισμός των αποτελεσμάτων και η συμβολή σε κοινούς περιβαλλοντικούς στόχους, διασφαλίζοντας παράλληλα ίσους όρους ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά και υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικών φιλοδοξιών;
• Πώς θα πρέπει να εκσυγχρονισθεί και να απλουστευθεί περαιτέρω η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης ώστε να συμβάλει σε πιο βιώσιμες αγροτικές οικονομίες και θέσεις εργασίας και ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές;

«Σήμερα πραγματοποιήσαμε μια εποικοδομητική συζήτηση σχετικά με ορισμένες από τις σημαντικότερες πτυχές της μελλοντικής ΚΑΠ που αφορούν: άμεσες ενισχύσει, περιβάλλον και αγροτική ανάπτυξη. Έχουμε την ευθύνη να θέσουμε τα θεμέλια μιας σύγχρονης πολιτικής που θα ενισχύει σωστά τους αγρότες για την παραγωγή τροφίμων υψηλής αξίας, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία των αγροτικών περιοχών», δήλωσε ο κ. Rumen Porodzanov, μετά την ολοκλήρωση της διάσκεψης.
Οι ελληνικές θέσεις

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Ε. Αποστόλου, ξεκαθάρισε ότι η χώρα μας διαφωνεί με την ιδέα της συγχρηματοδότησης των άμεσων ενισχύσεων και λέει «όχι» στην εξωτερική σύγκλιση με αποκλειστικό κριτήριο την ανά εκτάριο ενίσχυση.

Η ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ για τις θέσεις της Ελλάδας

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου στην παρέμβασή του στο Συμβούλιο Γεωργίας για την νέα ΚΑΠ, τοποθετούμενος στο πρώτο ερώτημα της Προεδρίας (Πως θα μπορούσε οι άμεσες ενισχύσεις να σχεδιαστούν και να στοχεύσουν στο μέλλον ώστε να διασφαλιστεί ένα πιο δίκαιο και πιο ουσιαστικό αποτέλεσμα για τους αγρότες της Ένωσης;), τόνισε τα εξής:

Απαντώντας στο πρώτο ερώτημά σας, για τις άμεσες ενισχύσεις, πρέπει να συνεχίσουν να παίζουν το ρόλο τους ως δίχτυ ασφαλείας του γεωργικού εισοδήματος, ενός εισοδήματος το οποίο υπολείπεται των άλλων επαγγελματικών τομέων και πολύ συχνά επηρεάζεται από διάφορους εξωγενείς παράγοντες, όπως η αστάθεια των τιμών, οι κρίσεις της αγοράς, τα ακραία καιρικά φαινόμενα ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής, οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, το υψηλό κόστος παραγωγής και άλλα.

Συμφωνούμε με την Επιτροπή για πιο δίκαιη και με καλύτερη στόχευση, κατανομή των ενισχύσεων αυτών, με τη διερεύνηση δυνατοτήτων όπως το υποχρεωτικό capping, οι φθίνουσες ενισχύσεις για τις μεγάλες εκμεταλλεύσεις, οι αναδιανεμητικές ενισχύσεις προς όφελος των μικρών και μεσαίων εκμεταλλεύσεων, καθώς και των εκμεταλλεύσεων των ορεινών / μειονεκτικών / νησιωτικών περιοχών. Η αποτελεσματικότητα των άμεσων ενισχύσεων πρέπει να συνδεθεί, μεταξύ άλλων, με την επισιτιστική επάρκεια, την ανάπτυξη, την απασχόληση, την προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής καθώς και την ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού. Η μέτρηση της αποτελεσματικότητας πρέπει να στηρίζεται σε απλούς και κυρίως εύκολα μετρήσιμους δείκτες.

Μας βρίσκει αντίθετους κάθε ιδέα συγχρηματοδότησης των άμεσων ενισχύσεων καθώς θεωρούμε ότι θα σηματοδοτήσει τάσεις επανεθνικοποίησης της ΚΑΠ και παράλληλα θα οδηγήσει σε αύξηση του εσωτερικού ανταγωνισμού στην ΕΕ. Διαφωνούμε επίσης με τις συζητήσεις για την εξωτερική σύγκλιση με αποκλειστικό κριτήριο την ανά εκτάριο ενίσχυση. Οι διαφορές που καταγράφονται μεταξύ των Κρατών-Μελών αντανακλούν τις διαφορετικές οικονομικές και γεωργικές συνθήκες τους.

Αναφορικά με το δεύτερο ερώτημα της Προεδρίας (Πως θα μπορούσε το καθεστώς των συνδεδεμένων ενισχύσεων να σχεδιαστούν ώστε να συμβάλουν στους στόχους της ΚΑΠ και στην ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία;), ο κ. Αποστόλου επισήμανε ότι οι συνδεδεμένες ενισχύσεις αποτελούν ένα ουσιαστικό εργαλείο στη διάθεση των κρατών μελών με το οποίο θα μπορούν να στηρίξουν τομείς στη βάση της εθνικής τους πολιτικής. Είναι αναγκαίο να συνεχιστεί με αποκλειστική ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και μετά το 2020, παρέχοντας τη μεγαλύτερη δυνατή ευελιξία στα Κ-Μ κατά την εφαρμογή του.

Στο 3ο ερώτημα της Προεδρίας, (Πώς και σε ποιο επίπεδο πρέπει να ρυθμίζονται τα περιβαλλοντικά μέτρα προκειμένου να διασφαλιστεί ο προτεινόμενος προσανατολισμός των αποτελεσμάτων και η συμβολή τους σε κοινούς περιβαλλοντικούς στόχους, διασφαλίζοντας παράλληλα ίσους όρους ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά και υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικών φιλοδοξιών;) ο κ. Αποστόλου τόνισε ότι υποστηρίζουμε τον «πράσινο προσανατολισμό» της ΚΑΠ (πρασίνισμα), ωστόσο η μέχρι σήμερα εμπειρία κατέδειξε ότι απαιτείται περαιτέρω απλούστευση των κανόνων, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποτελεσματικότητά του και να μειωθεί το άχθος που προκαλεί σε γεωργούς και εθνικές διοικήσεις.

Θεωρούμε ότι ορθώς η ΚΑΠ έχει περιβαλλοντική διάσταση, η οποία της δίνει έναν επιπλέον λόγο νομιμοποίησης στην κοινωνία. Ωστόσο δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι η ΚΑΠ δεν αποτελεί περιβαλλοντική αλλά αγροτική πολιτική και ότι η γεωργία έχει ήδη αποδείξει τη θετική συμβολή της στο περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή. Πρέπει να θυμόμαστε ότι οι ίδιοι οι γεωργοί πληρώνουν το τίμημα αυτής της αλλαγής και πρέπει να εξετάσουμε όχι μόνο πώς θα το μετριάσουμε αλλά και πως θα τους εφοδιάσουμε με τα κατάλληλα εργαλεία για να συμβάλουν αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του.

Τέλος, στο τελευταίο ερώτημα της Προεδρίας, (Πώς θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να απλουστευθεί περαιτέρω η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης ώστε να συμβάλει σε πιο βιώσιμες αγροτικές οικονομίες και θέσεις εργασίας και ανάπτυξη στις αγροτικές περιοχές;) ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επισήμανε ότι πρέπει να συνεχίσει να διαδραματίζει το σημαντικό ρόλο της στην ενίσχυση της απασχόλησης και του κοινωνικο-οικονομικού ιστού της υπαίθρου. Η αγροτική ανάπτυξη είναι μια πολιτική με πολλαπλές παρεμβάσεις και έχει αποδείξει τη συμβολή της στη ζωτικότητα και βιωσιμότητα των αγροτικών περιοχών. Ωστόσο έχουν αναδειχθεί αδυναμίες που αφορούν στις εξαιρετικά χρονοβόρες διαδικασίες διαπραγμάτευσης και έγκρισης των προγραμμάτων, η πολυπλοκότητα και υπερβολική λεπτομέρεια τους, ενώ απουσιάζει η επαρκής ευελιξία, προκειμένου να διευκολύνονται αναθεωρήσεις αποφάσεων για αποτελεσματικότερη εφαρμογή. Αυτές οι αδυναμίες πρέπει να αντιμετωπιστούν στο νέο σχεδιασμό.

Οι νέες αλυσίδες προστιθέμενης αξίας, η ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού, η διασφάλιση ποιοτικών υποδομών και υπηρεσιών στην ύπαιθρο, συνέργειες με άλλες πολιτικές θα βελτιώσουν την ευεργετική επίδραση της πολιτικής της αγροτικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές και θα ενισχυθεί περαιτέρω τόσο η απασχόληση όσο και η ανάπτυξη των περιοχών αυτών.

Επίσης στο 1^ο ερώτημα ο Υπ. ΥΠΑΑΤ είπε: Οι άμεσες ενισχύσεις διαδραματίζουν τέτοιο σημαντικό ρόλο στο τελικό εισόδημα των Ελλήνων γεωργών που εκλαμβάνονται ως απαραίτητο συμπλήρωμα του εισοδήματός τους και κατά συνέπεια αντιλαμβάνεστε το σταθεροποιητικό τους ρόλο. Αν διαταραχθεί η συμβολή των Άμεσων Ενισχύσεων στο γεωργικό εισόδημα τότε ένας πολύ μεγάλος αριθμός εκμεταλλεύσεων στην Ελλάδα θα καταστεί μη βιώσιμος με κίνδυνο να εγκαταλειφθεί η γεωργική δραστηριότητα με σοβαρότατες συνέπειες για την οικονομία, τη κοινωνική συνοχή και το περιβάλλον. Επομένως το θέμα πρέπει να εξεταστεί και αξιολογηθεί με ιδιαίτερη προσοχή και όχι απλοϊκά και επιφανειακά με μόνο κριτήριο την ανά εκτάριο ενίσχυση. Διαφορετικά το αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό για τη Χώρα μου, η οποία αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε πορεία εξόδου από την κρίση και με αγροτικό τομέα να συμμετέχει σ’ αυτή την προσπάθεια παρά τα πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας και με το ποσοστό απασχόλησης στο γεωργικό τομέα να είναι από τα υψηλότερα στην Ένωση.

Παρέμβαση του κ. Αποστόλου σε άλλα ζητήματα που συζητήθηκαν

Ο Έλληνας υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε ό,τι αφορά την αναθεωρημένη στρατηγική της Ε.Ε. για τη βιοοικονομία, επισήμανε την ανάγκη να διατεθεί η απαραίτητη οικονομική στήριξη για επενδύσεις, που θα δώσουν στους παραγωγούς τη δυνατότητα να ενισχύσουν το ρόλο τους στην αλυσίδα αξίας της βιοοικονομίας. Υπογράμμισε δε τη σημασία στήριξης των μικρού και μεσαίου μεγέθους εκμεταλλεύσεων, που είναι η πλειοψηφία στη χώρα μας.

Επιπλέον, ο κ. Αποστόλου τόνισε ότι για να υπάρξουν νέες ευκαιρίες και οικονομική ανάπτυξη θα πρέπει να επενδύσουμε στην εφαρμοσμένη έρευνα και στη εφαρμογή των αποτελεσμάτων της στη παραγωγική διαδικασία, προς όφελος τόσο των παραγωγών όσο και της αγροτικής οικονομίας γενικότερα.

Αναφερόμενος στην πρόταση της Ε.Επιτροπής για μείωση της χρήσης των συμβατικών βιοκαυσίμων από ενεργειακές καλλιέργειες, όπως είναι ο ηλίανθος, η ελαιοκράμβη ή η σόγια τόνισε ότι η νέα αυτή ευρωπαϊκή στρατηγική δεν θα πρέπει να δημιουργεί στρεβλώσεις. «Η Επιτροπή προτείνει, κάτι που θα έχει αναπόφευκτα μεγάλο αντίκτυπο στη χώρα μου. Οι οικονομικές επιπτώσεις θα είναι σοβαρές, τόσο στο διασφαλισμένο εισόδημα των παραγωγών, όσο και στα πολλαπλασιαστικά εισοδήματα που δημιουργούνται από την καλλιέργεια και τη μεταποίηση. Να σημειωθεί επίσης ότι οι μονάδες παραγωγής βιοντίζελ έχουν χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκά κονδύλια, και θα ήταν οξύμωρο να απαξιωθούν», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Αποστόλου. Θα πρέπει λοιπόν να ληφθεί μέριμνα, ώστε η αλλαγή πλεύσης της ευρωπαϊκής στρατηγικής να γίνει σε βάθος χρόνου, και να δοθεί η χρονική και οικονομική δυνατότητα να γίνει προσαρμογή στα νέα δεδομένα.

Στη διάρκεια της συνεδρίασης των υπουργών Γεωργίας της Ε.Ε. η Commission ενημέρωσε τους υπουργούς σχετικά με την προετοιμασία του «Σχεδίου Πρωτεϊνών για την Ευρώπη» καθώς και για την δημιουργία ομάδας κρούσης για την γεωργική Αφρική και την ενίσχυση της εταιρικής μας σχέσης στο τομέα της διατροφής και της υγείας.