εγγραφείτε: Άρθρα
εύρεση
Συμφωνία για τη Μεταρρύθμιση της ΚΑΠ
Η Επιτροπή, το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ), κατάφεραν να έρθουν σε συμφωνία, την Τετάρτη (26/6/2013), σχετικά με τη μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της περιόδου 2015 -2020.
Με βάση τις προτάσεις της Επιτροπής, από τον Οκτώβριο του 2011, η συμφωνία αφορά σε τέσσερις Κανονισμούς της ΚΑΠ: 1) για τις άμεσες ενισχύσεις, 2) την ενιαία Κοινή Οργάνωση Αγοράς (ΚΟΑ), 3) την Αγροτική Ανάπτυξη και 4) οριζόντια ρύθμιση για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ΚΑΠ.
Όλες οι πτυχές της μεταρρύθμισης θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από 1ης Ιανουαρίου του 2014, εκτός από τη νέα δομή άμεσης πληρωμών («πράσινες» πληρωμές, πρόσθετη ενίσχυση για τους νέους, κ.λ.π.) που θα ισχύουν από το 2015, προκειμένου να δοθεί χρόνος στα κράτη μέλη να ενημερώσουν τους αγρότες σχετικά με τη νέα ΚΑΠ και προσαρμόσουν τα συστήματα διαχείρισης.
Πρόεδρος της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που χειρίστηκε με διπλωματία τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ είναι ο Πάολο Ντε Κάστρο, Υπουργός Γεωργίας της Ιταλίας επί Ρομάνο Πρόντι το 2008. Χαρακτήρισε τη συμβιβαστική συμφωνία ως μια «νίκη τόσο για τους αγρότες όσο και για τους καταναλωτές της Ένωσης». Ο Ντε Κάστρο μαζί με τον πρόεδρο του Συμβουλίου, Σάιμον Κόβενει και τον Επίτροπο Γεωργίας Ντατσιάν Τσιόλος ήταν τα πρόσωπα που χειρίστηκαν το όλο θέμα της ΚΑΠ και ουσιαστικά έκριναν το μέλλον της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Μετά τη συμφωνία ο Dacian Cioloş, Επίτροπος για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη μίλησε για ανατροπή της φιλοσοφίας της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, τόσο λόγω των οικονομικών συνθηκών όσο και της προσαρμογής της στην ποικιλομορφία των 28 κρατών μελών που απαρτίζουν από φέτος την Ευρωπαϊκή Ένωση και δήλωσε:
Είμαι ενθουσιασμένος με αυτή τη συμφωνία που δίνει στην ΚΑΠ μια νέα κατεύθυνση, λαμβάνοντας περισσότερο υπόψη τις προσδοκίες της κοινωνίας, όπως εκφράστηκαν κατά τη δημόσια συζήτηση την άνοιξη του 2010.
Η συμφωνία αυτή θα οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές μεταξύ των οποίων θα είναι: Δίκαιη και πράσινη πληρωμή άμεσων ενισχύσεων, ενίσχυση της θέσης των γεωργών στην αλυσίδα παραγωγής τροφίμων και μια πιο αποτελεσματική και διαφανή ΚΑΠ. Οι αποφάσεις αυτές αποτελούν ισχυρή απάντηση της ΕΕ στις σημερινές προκλήσεις της ασφάλειας των τροφίμων, της κλιματικής αλλαγής, της ανάπτυξης και της απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές. Η ΚΑΠ θα διαδραματίσει μεγάλο ρόλο στην επίτευξη του γενικού στόχου της προώθησης της έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης. Το 30% των απευθείας πληρωμών που αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της κοινής αγροτικής πολιτικής, προσανατολίζονται τώρα σε αγροτικές πρακτικές που συνάδουν με τους στόχους της ανάπτυξης μιας βιώσιμης παραγωγής.
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας είναι:
Περιβάλλον, νέοι αγρότες και οργανώσεις παραγωγών θεωρούνται οι κερδισμένοι της νέας ΚΑΠ.
Συγκεκριμένα, περισσότερη έμφαση δίνεται στην προστασία του περιβάλλοντος, την υποχρεωτική ενίσχυση προς τους νέους αγρότες σε όλα τα κράτη μέλη, και τις ισχυρές οργανώσεις αγροτών καθώς και στημείωση της γραφειοκρατίας.
Ειδικότερα, τα κύρια σημεία της συμφωνίας είναι:
Η ελάχιστη πληρωμή ανά εκτάριο θα είναι στο 60% του μέσου όρου της κάθε χώρας ή της κάθε περιφέρειας, με ατομικό όριο μείωσης ανά παραγωγό στο -30%, όσον αφορά στην εσωτερική σύγκλιση, δηλαδή την αναδιανομή των ενισχύσεων μεταξύ καλλιεργητών στην ίδια χώρα.
Παραμένει το ποσοστό 30% που αφορά το «πρασίνισμα».
Τα 3 βασικά μέτρα που προβλέπονται είναι:
• διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων
• διαφοροποίηση των καλλιεργειών (ένας γεωργός πρέπει να καλλιεργεί τουλάχιστον 2 καλλιέργειες όταν η καλλιεργήσιμη γη του υπερβαίνει τα 10 εκτάρια και τουλάχιστον 3 καλλιέργειες όταν η καλλιεργήσιμη γη του υπερβαίνει τα 30 εκτάρια. Η κύρια καλλιέργεια μπορεί να καλύπτει το πολύ το 75% της καλλιεργήσιμης γης
• διατήρηση μιας «περιοχής οικολογικής εστίασης», τουλάχιστον 5% της αρόσιμης έκτασης της εκμετάλλευσης, για εκμεταλλεύσεις με έκταση μεγαλύτερη από 15 εκτάρια (εξαιρουμένων των μόνιμων λειμώνων) – δηλαδή, παρυφές αγρών, φράκτες, δέντρα κ.α.. Το ποσοστό αυτό θα ανέλθει στο 7%, μετά την έκθεση της Επιτροπής το 2017 και μια νομοθετική πρόταση.
Ποσοστό 8% για συνδεδεμένες ενισχύσεις
Ποσοστό συνδεδεμένων ενισχύσεων το 8% για όλα τα κράτη μέλη, συν 2% για τα πρωτεϊνούχα φυτά. Όσα κράτη μέλη εφάρμοζαν μέχρι τώρα τη συνδεδεμένη ενίσχυση στο 5% έχουν το δικαίωμα να αυξήσουν το ποσοστό τους στο 13%.
Ενίσχυση σε Νέους Αγρότες
Υποχρεωτική αύξηση των ενισχύσεων από τον πρώτο πυλώνα για τους νέους γεωργούς, έως και 2% για όλα τα κράτη μέλη.
Ενεργοί αγρότες
Η λύση που αποφασίστηκε για τους ενεργούς αγρότες είναι μια αρνητική λίστα, όπως αυτή που είχαν προτείνει οι ευρωβουλευτές. Όσοι περιλαμβάνονται στη λίστα αυτή (αεροδρόμια, σιδηρόδρομοι, δημόσιες υπηρεσίες, αθλητικοί σύλλογοι) θα πρέπει να αποδείξουν ότι όντως έχουν αγροτική παραγωγή για να εισπράξουν ενισχύσεις. Τη λίστα θα τη συμπληρώνει κάθε κράτος μέλος ανεξάρτητα.
Ποσοστώσεις ζάχαρης
Το καθεστώς των ποσοστώσεων στη ζάχαρη θα διαρκέσει ως το 2017. Το 2018 απελευθερώνεται η αγορά.
Δικαιώματα φύτευσης αμπελώνων
Νέες ρυθμίσεις για την ΚΟΑ Αμπέλου θα ισχύσουν από το 2016 και θα διαρκέσουν ως το 2030, σύμφωνα με τις οποίες αυξάνονται κατά 1% τα δικαιώματα φύτευσης αμπελώνων κάθε χρόνο.
Μικροί αγρότες
Θεσπίζεται ένας προαιρετικός μηχανισμός για τους «μικρούς αγρότες» (που κερδίζουν λιγότερα από 1.250 ευρώ). Οι συμμετέχοντες θα αντιμετωπίσουν λιγότερο αυστηρές απαιτήσεις της πολλαπλής συμμόρφωσης, και να εξαιρούνται από την πρασίνισμα.
Περικοπές υψηλών ενισχύσεων
Περικοπή κατά 14% στις ενισχύσεις 150.000-300.000 ευρώ και πλήρης αποκλεισμός πάνω από τα 300.000 ευρώ.
Η νέα ΚΑΠ δίνει τη δυνατότητα να καταβάλλονται οι ενισχύσεις στους μικρούς αγρότες άμεσα χωρίς γραφειοκρατικούς ελέγχους.
Ευρωπαϊκά κονδύλια μόνο για τους ενεργούς αγρότες
Για να εξασφαλιστεί ότι οι άμεσες ενισχύσεις πηγαίνουν μόνο σε ενεργούς γεωργούς, οι ευρωβουλευτές έπεισαν το Συμβούλιο να καταρτίσει μαύρη λίστα φορέων, όπως αεροδρόμια ή αθλητικά σωματεία, που πρέπει να αποκλείονται αυτομάτως από την κοινοτική χρηματοδότηση, εκτός αν αποδεικνύουν ότι η γεωργία συμβάλλει σε σημαντικό μερίδιο του εισοδήματός τους.
Πιο πράσινη γεωργική πολιτική για όλους
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, το 30% των προϋπολογισμών των κρατών μελών για τις άμεσες πληρωμές μπορούν να δαπανηθούν μόνο εάν τα υποχρεωτικά μέτρα πρασινίσματος πραγματοποιούνται. Ωστόσο, τα μέτρα θα εφαρμοστούν σταδιακά και θα συνδέεται με το μέγεθος της εκμετάλλευσης. Τα τρία βασικά μέτρα είναι η διαφοροποίηση των καλλιεργειών, η διατήρηση μόνιμων βοσκοτόπων και η δημιουργία «οικολογικά εστιασμένων περιοχών».
Για να δώσουν μια επιπλέον ώθηση στην πράσινη προσπάθεια, οι διαπραγματευτές του Ευρωκοινοβουλίου κέρδισαν μια συμφωνία για διάθεση του 30% των συνολικών δαπανών για την ανάπτυξη της υπαίθρου για δράσεις για το περιβάλλον.
Αποφυγή διπλής χρηματοδότησης
Στο πλαίσιο της συμφωνίας η «διπλή χρηματοδότηση», δηλαδή να πληρώνονται οι αγρότες για την διπλή παράδοση του ίδιου συνόλου περιβαλλοντικών οφελών, είναι σε αχρηστία. Επιπλέον, οι γεωργοί οι οποίοι δεν εφαρμόζουν υποχρεωτικά μέτρα πρασινίσματος θα αντιμετωπίσουν πρόσθετες κυρώσεις στις επιδοτήσεις τους.
Νέοι και μικροί αγρότες
Για την προσέλκυση περισσότερων νέων ανθρώπων στην γεωργία, το Ευρωκοινοβούλιο επέμεινε σε υποχρεωτικό, σε επίπεδο ΕΕ, σύστημα που θα δώσει σε αγρότες κάτω των 41 ετών ένα επιπλέον 25% σε πρόσθετες συμπληρωματικές πληρωμές για τα πρώτα 25 – 90 εκτάριά τους. Οι μικροί αγρότες θα μπορούν επίσης να πάρουν περισσότερα χρήματα, αν τα κράτη μέλη αποφασίσουν να συστήσουν ένα ειδικό καθεστώς για αυτούς.
Ισχυρότεροι αγρότες για καλύτερη αντιμετώπιση κρίσεων
Οι ευρωβουλευτές επέμειναν διάρκεια των διαπραγματεύσεων ότι θα πρέπει να δοθούν νέα εργαλεία στις οργανώσεις των αγροτών για να βοηθήσουν τους γεωργούς να αντιμετωπίσουν την αστάθεια της αγοράς και να ενισχύσουν τη θέσης τους σε διαπραγματεύσεις για τις τιμές. Οι κοινοτικοί κανόνες ανταγωνισμού που εφαρμόζονται στον γεωργικό τομέα πρέπει να γίνουν σαφέστεροι και να εφαρμόζονται ομοιόμορφα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το Ευρωκοινοβούλιο εξασφάλισε επιλογή για τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ένα νομικό πλαίσιο για τις συμβατικές σχέσεις που διέπουν την παράδοση των γεωργικών προϊόντων από τους αγρότες ή τους μεταποιητές. Θα μπορούν, επίσης, να επιλέξουν τη δημιουργία ενός συστήματος διαχείρισης της εφοδιαστικής για τυροκομικά ή προϊόντα ζαμπόν καταχωρημένα με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) ή προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξης (ΠΓΕ) για να βελτιώσουν την ποιότητά τους. Οι οργανώσεις των αγροτών σε τομείς όπως το ελαιόλαδο, το βόειο κρέας, το γάλα, τα δημητριακά και οι πρωτεϊνούχες καλλιέργειες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να διαπραγματεύονται τις συμβάσεις προμηθειών για λογαριασμό των μελών τους.
Ποσοστώσεις ζάχαρης, φυτεύσεις αμπέλων και γάλα
Οι ποσοστώσεις ζάχαρης, θα πρέπει να επεκταθεί και σε Σεπτέμβριο του 2017, αντί λήγουν το 2015, όπως είχε αρχικά προταθεί. Επίσης, το Κοινοβούλιο κατόρθωσε να διατηρήσει την τρέχουσα φυτεύσεις αμπέλου καθεστώς μέχρι το 2030. Για τις ποσοστώσεις γάλακτος δεν λήθφηκε κάποια απόφαση.
Εκκρεμή ζητήματα
Τα υπόλοιπα θέματα, στα οποία η ιρλανδική Προεδρία της Ε.Ε. δεν ήταν πρόθυμη να διαπραγματευτεί, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020. Περιλαμβάνουν όρια για τις άμεσες ενισχύσεις σε μεγάλες εκμεταλλεύσεις, τη διανομή κονδυλίων της ΕΕ πιο δίκαια μεταξύ των αγροτών στα διάφορα κράτη μέλη και τη μεταφορά χρημάτων προς και από τους εθνικούς προϋπολογισμούς για τις άμεσες ενισχύσεις στα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.
Σε εκκρεμότητα παραμένουν τα εξής ζητήματα: αντικίνητρα για όσους δεν παράγουν και μπορούν να εισπράξουν δυνητικά ενισχύσεις (θεωρείται ότι πρέπει να καλλιεργείται τουλάχιστον το 13%) ενώ ένα άλλο ζήτημα είναι ποια προϊόντα θα λαμβάνουν τη συνδεδεμένη ενίσχυση και υπό ποιες προϋποθέσεις.
Η θέση της Ελλάδας και ορισμένων χωρών είναι να δημιουργηθεί ένας πίνακας προϊόντων και δράσεων, από όπου κάθε χώρα θα μπορεί να επιλέγει ποια θέλει να πριμοδοτήσει, ενώ άλλες χώρες πιστεύουν ότι πρέπει να τεθούν συγκεκριμένα προϊόντα και δράσεις για όλους.
Οι συνδεδεμένες ενισχύσεις είναι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσει μία χώρα την αγροτική παραγωγή της. Όμως, οι αναπτυσσόμενες χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου κατήγγειλαν ότι με αυτό τον τρόπο η Ευρώπη πριμοδοτεί τους αγρότες της και χρησιμοποιεί αθέμιτο ανταγωνισμό έναντι των αγροτών του υπόλοιπου κόσμου. Κι έτσι η μεταρρύθμιση του 2007 εγκατέλειψε σχεδόν το σύνολο των συνδεδεμένων. Βλέποντας το λάθος που έγινε τότε, οι Ευρωπαίοι επαναφέρουν αυτό το είδος της επιδότησης, αλλά αυτή τη φορά με επιχειρήματα έναντι των εταίρων τους στον ΠΟΕ.
Τα επόμενα βήματα
Η Επιτροπή Γεωργίας θα ψηφίσει για το πλήρες πακέτο των νέων κανονισμών της ΚΑΠ μόλις ολοκληρωθούν οι μακροπρόθεσμες διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε.. Το πακέτο θα πρέπει να εγκριθεί τόσο από την Επιτροπή και την ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου, πριν να μπορέσει να υποβληθεί στο Συμβούλιο, το οποίο πρέπει επίσης να εγκρίνει τα συμφωνηθέντα κείμενα για να μπορέσουν να τεθούν σε ισχύ.
Τι προβλέπει η συμφωνία για την Ελλάδα
Η συμφωνία για την Ελλάδα προβλέπει τη χρηματοδότηση των αγροτών με 15,5 δις € άμεσες και 4 δις € έμμεσες ενισχύσεις έως το 2020.
Η χώρα μας έχει ένα χρόνο στη διάθεσή της να επιλέξει ποιο μοντέλο ανακατανομής των ενισχύσεων θα επιλέξει, έτσι ώστε μέχρι το 2019 να έχουν καταργηθεί σταδιακά όλα τα ιστορικά δικαιώματα και κανένας πραγματικός αγρότης να μην παίρνει κάτω από το 60% του ελληνικού μέσου όρου, αλλά και κανένας από τους «παλιούς» να μη χάσει πάνω από το 30% των χρημάτων του.
Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα, όπως προβλέπει η συμφωνία για τη νέα ΚΑΠ, να εντάξει σε ένα ειδικό καθεστώς για τους μικρούς αγρότες. Οι μικροκαλλιεργητές που θα συμμετέχουν στο καθεστώς θα αντιμετωπίζουν λιγότερο αυστηρές προδιαγραφές πολλαπλής συμμόρφωσης και θα εξαιρούνται από τα «πράσινα» μέτρα. Το μέτρο αυτό στόχο έχει να απλοποιήσει τη γραφειοκρατία τόσο για τους αγρότες, που θα υπόκεινται σε λιγότερες γραφειοκρατικές διατυπώσεις όσο και για τους οργανισμούς πληρωμών.
Επίσης, από το Δεύτερο Πυλώνα θα διατεθούν κονδύλια για παροχή γεωργικών συμβουλών στους μικρούς παραγωγούς, για την οικονομική τους ανάπτυξη και κονδύλια αναδιάρθρωσης για περιφέρειες με μικρό αγροτικό κλήρο.
Οι αγρότες που συμμετέχουν στο ειδικό αυτό καθεστώς θα λαμβάνουν μια κατ’ αποκοπή ετήσια ενίσχυση, η οποία θα ξεκινά από 500 € και δεν θα μπορεί να ξεπερνά τα 1.250 ευρώ, ανεξάρτητα από το μέγεθος της εκμετάλλευσής τους. Το κάθε κράτος μέλος θα μπορεί να επιλέξει διαφορετικές μεθόδους υπολογισμού της ετήσιας αυτής ενίσχυσης.
Τα νέα δεδομένα δίνουν την ευκαιρία στην Ελλάδα να αποφασίσει πώς θα διαθέσει τον «Εθνικό της Φάκελο». Στη διάρκεια της τεχνικής ανάλυσης των εργαλείων που φέρνει η νέα ΚΑΠ, ο αξιωματούχος της Κομισόν, Τάσος Χανιώτης, ανέπτυξε τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να γίνει η αναδιανομή των ενισχύσεων, εντός της ελληνικής πραγματικότητας.
α) Να επιλέξει τη λύση της μιας και ενιαίας περιφέρειας σε επίπεδο χώρας και να διανείμει αντίστοιχα τα ποσά που προβλέπονται για βασική ενίσχυση και πρασίνισμα. Σ’ αυτή την περίπτωση για τη χώρα μας το αντίστοιχο τσεκ θα είναι περί τα 38 ευρώ το στρέμμα για τους γεωργούς και περί τα 23 ευρώ για τους κτηνοτρόφους.
β) Να υιοθετήσει τη λύση των πολλών περιφερειών οι οποίες θα ορίζονται από γεωγραφικά, προϊοντικά και άλλα αγρονομικά κριτήρια με αντίστοιχες αναπτυξιακές μακροπρόθεσμες στοχεύσεις.
γ) Να κινηθεί στην κατεύθυνση της εξατομικευμένης σύγκλισης όλων των δικαιούχων προς τον εθνικό μέσο όρο με την παραδοχή (φραγή) ότι η απώλεια ενισχύσεων δεν θα υπερβαίνει σε καμιά περίπτωση το 30% αυτών που έδιναν τα ιστορικά δικαιώματα.
Επίσης, ο κ. Χανιώτης ανέφερε, ότι υπάρχουν θέματα ακόμη που θα πρέπει να ξεκαθαριστούν στη συμφωνία της ΚΑΠ. Η συναπόφαση έφτασε σε μια πρώτη ανάγνωση. Όταν θα βγουν τα νομικά κείμενα θα δούμε να υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις. Όσον αφορά τα προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης (β΄ Πυλώνας), για να τα κάνει δεκτά η Κομισιόν θα πρέπει το 30% των χρημάτων που περιλαμβάνονται σε αυτά να κατευθύνονται στην προστασία του περιβάλλοντος (η Ελλάδα θα εισπράξει 4 δισ. ευρώ).
Πάντως όπως όλα δείχνουν επί ελληνικής προεδρίας (από 1/1/2014) αναμένεται να περάσουν οι περισσότερες διατάξεις εφαρμογής. Τον Ιούνιο του 2014 θα συζητηθεί η αναδιανομή των άμεσων ενισχύσεων. Μέχρι το επόμενο καλοκαίρι θα πρέπει τα κράτη μέλη να καθορίσουν τις περιφέρειες και τον τρόπο που θα καταβληθούν οι άμεσες ενισχύσεις, ανέφερε ο κ. Χανιώτης.
Οι τελικές αποφάσεις πρέπει να ληφθούν μέχρι τον Αύγουστο του 2014.
Κάθε χωριό και περιφέρεια θα έχει τη δική του στρεμματική ενίσχυση, εφαρμόζοντας τον Καποδίστρια της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, επί ελληνικού εδάφους. Με δεδομένη τη δυσκαμψία της ελληνικής υπαίθρου να προσαρμοστεί σε ενιαίες, αλλά και λόγω της ελαστικής εφαρμογής που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Ένωση, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην υιοθέτηση ενός μοντέλου που θα συνδυάζει την περιφερειοποίηση με τα ξεχωριστά αγρονομικά και οικονομικά κριτήρια της κάθε περιοχής.
Εκτιμήσεις των Copa-Cogeca για τη νέα ΚΑΠ
Οι πρόεδροι των κεντρικών αγροτοσυνεταιριστικών οργανώσεων Copa και Cogeca, χαιρετίζοντας το γεγονός πως οι διαπραγματευτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Συμβουλίου υπουργών Γεωργίας και του Ευρωκοινοβουλίου κατέληξαν σε μια προκαταρκτική συμφωνία για την μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής στις 26 Ιουνίου, τόνισαν πως μπαίνει τέλος στην αβεβαιότητα των ευρωπαίων αγροτών προκειμένου να προχωρήσουν σε σημαντικά επενδυτικά σχέδια.
Παράλληλα, όμως, δήλωσαν πως έχοντας να αντιμετωπίσουμε εντεινόμενες προκλήσεις όπως η παγκοσμίως αυξανόμενη ζήτηση (70% έως το 2050) λυπούμαστε που δεν έγιναν περισσότερα για την ενίσχυση του οικονομικού ρόλου των αγροτών και των συνεταιρισμών τους στην παραγωγή ποιοτικών τροφίμων.
Επικεντρωνόμενος στα βασικά σημεία ο πρόεδρος της Copa, κ. Gerd Sonnleitner, δήλωσε: Στο πλαίσιο της συμφωνίας που επετεύχθη, η στήριξη θα πάει προς ενεργούς αγρότες και τα μέτρα για το περαιτέρω πρασίνισμα της ΚΑΠ θα είναι πιο πρακτικά και ευέλικτα και ως εκ τούτου πιο επωφελή για το περιβάλλον, ενώ την ίδια στιγμή εξασφαλίζεται η ασφάλεια των τροφίμων. Τα μέτρα θεωρούνται ότι είναι ισοδύναμα με οικολογικά μέτρα στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ και επιτρέπονται ως μέρος ενός γεωργο-περιβαλλοντικού προγράμματος ή ενός εθνικού/ περιφερειακού συστήματος περιβαλλοντικής πιστοποίησης. Αυτό είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Έχουμε πιέσει σκληρά για αυτό εδώ και τέσσερα χρόνια. Σχετικά με την κοινοτική πολιτική αγροτικής ανάπτυξης, χαιρετίζω σε γενικές γραμμές τα βασικά σημεία της συμφωνίας. Περισσότερη έμφαση έχει δοθεί στην βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την καινοτομία, καθώς και την αειφόρο διαχείριση των δασών. Αλλά λυπάμαι βαθύτατα που η ανταγωνιστικότητα του τομέα της δασοκομίας της ΕΕ δεν έχει προτεραιότητα.
Ο αγροδιατροφικός τομέας της Ε.Ε. εξασφαλίζει 26 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, κυρίως στις αγροτικές περιοχές και είναι μια βασική κινητήρια δύναμη για τις οικονομίες τους, με αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλους τομείς. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας στο σημερινό οικονομικό κλίμα.
Αλλά ορισμένα στοιχεία της συμφωνίας αντιβαίνουν προς τους στόχους της ΚΑΠ. Συγκεκριμένα, είμαστε αντίθετοι σε οποιαδήποτε μεταφορά πόρων από τον πρώτο στο δεύτερο πυλώνα της ΚΑΠ. Ο πρώτος πυλώνας είναι πιο σημαντικότερος από ποτέ προκειμένου να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια, η σταθερότητα και η βιωσιμότητα της Ε.Ε.
Με την σειρά του ο πρόεδρος της Cogeca, κ. Christian Pees, καλωσόρισε ως ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση η συμφωνία για την ενίσχυση των οργανώσεων παραγωγών. Η κάλυψη προϊόντων για την αναγνώρισή τους θα πρέπει να επεκταθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας, ιδίως για να συμπεριλάβει τους τομείς των σιτηρών και του βοείου κρέατος – αυτό θα ενισχύσει τη θέση των γεωργών στην αλυσίδα τροφίμων και θα μπορέσουν οι αγρότες να πάρουν καλύτερες αποδόσεις από την αγορά. Πρόσφατες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι οι οργανώσεις παραγωγών, όπως οι συνεταιρισμοί, βοηθούν τους αγρότες να απολαμβάνουν καλύτερες τιμές για τα προϊόντα τους.
Αλλά με αγρότες αντιμέτωπους με περικοπές υποστήριξης άνω του 30% σε ορισμένες περιφέρειες της ΕΕ, διαφωνώ σοβαρά για το γεγονός ότι η ΕΕ δεν επωφελείται της ευκαιρίας να ενισχύσει την οικονομική θέση των αγροτών, έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές προκλήσεις. Επίσης, είμαι απογοητευμένος που δεν έγιναν περισσότερα για να εξασφαλιστεί η πράσινη ανάπτυξη: μέτρα που ωφελούν το περιβάλλον, ενώ την ίδια στιγμή διατηρούν την παραγωγική ικανότητα, την αποδοτικότητα των πόρων και την απασχόληση. Τα αποτελεσματικά μέτρα διαχείρισης για τη μείωση της ακραίας αστάθειας στις γεωργικές αγορές είναι επίσης αναγκαία. Επιπλέον, οι στρεβλώσεις του ανταγωνισμού στην ενιαία αγορά και στην ΚΑΠ πρέπει να αποφεύγονται.
Μόλις εγκριθεί επισήμως από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Σεπτέμβριο, η νέα ΚΑΠ αναμένεται να εφαρμοστεί πλήρως το 2015, με μια μεταβατική φάση το 2014.
Σε γενικές γραμμές, η πολιτική αγροτικής ανάπτυξης θα συνεχιστεί με το ίδιο σκεπτικό: τα κράτη μέλη και οι περιφέρειες θα σχεδιάζουν πολυετή προγράμματα βάσει ενός καταλόγου μέτρων που αποφασίζονται σε κοινοτικό επίπεδο και θα συγχρηματοδοτούνται από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους.
Αυτό που αλλάζει είναι ότι πλέον τα μέτρα δεν οργανώνονται βάσει αξόνων με συγκεκριμένα όρια δαπάνης. Αντʼαυτού, τα κράτη μέλη είναι αυτά που θα αποφασίζουν ποια μέτρα θα χρησιμοποιούν και με ποιο τρόπο, προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους που οργανώνονται βάσει έξι «προτεραιοτήτων» και πιο λεπτομερών «περιοχών εστίασης».
Οι έξι προτεραιότητες καλύπτουν :
– Την προώθηση της μεταφοράς γνώσης και της καινοτομίας
– Την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας σε όλους τους τύπους γεωργίας και τη βιώσιμη διαχείριση των δασών
– Την προώθηση της οργάνωσης της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, συμπεριλαμβανομένης της μεταποίησης, της εμπορίας και της διαχείρισης κινδύνου
– Την αποκατάσταση και διατήρηση οικοσυστημάτων
– Την προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών σε άνθρακα και
– Την κοινωνική ένταξη, τη μείωση της φτώχιας και την οικονομική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών.
Τα κράτη μέλη θα δαπανούν τουλάχιστον το 30% των πόρων του δεύτερου πυλώνα σε μέτρα που σχετίζονται με τη διαχείριση της γης και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τουλάχιστον 5% σε προγράμματα LEADER.
Μία ακόμη αλλαγή είναι ότι τα κράτη μέλη θα μπορούν να σχεδιάσουν θεματικά υπο-προγράμματα για να δώσουν έμφαση σε θέματα όπως οι νέοι αγρότες, οι μικρές εκμεταλλεύσεις, οι ορεινές περιοχές, οι γυναίκες στις αγροτικές περιοχές, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η βιοποικιλότητα και οι μικρές αλυσίδες εφοδιασμού.