εγγραφείτε: Άρθρα
εύρεση
Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων
Πάνω από μια δεκαετία από την ίδρυσή της, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) ακόμη προσπαθεί να πείσει τους Ευρωπαίους καταναλωτές ότι κάνει αξιόπιστη αξιολόγηση των κινδύνων, ότι δουλεύει για το δημόσιο καλό και δεν επηρεάζεται από τα εκάστοτε επιχειρηματικά συμφέροντα.
Ένα πρόσφατο σκάνδαλο που αποκάλυψε τους δεσμούς της EFSA με τον αγροχημικό τομέα ανάγκασε την Αρχή να ενισχύσει τους κανόνες που σχετίζονται με τη σύγκρουση συμφερόντων και να κάνει μεγαλύτερο άνοιγμα σε διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη.
Η ΕΕ ίδρυσε την EFSA το 2002 μετά από πολλές έκτακτες περιπτώσεις που σχετίζονταν με τα τρόφιμα, οι οποίες και κλόνισαν την εμπιστοσύνη του κοινού στην ασφάλεια των τροφίμων κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990.
Η Γενική Νομοθεσία για τα Τρόφιμα του 2002, είχε ως στόχο να παράσχει ένα συνολικό πλαίσιο που θα διασφάλιζε ότι το ρυθμιστικό σύστημα της Ευρώπης για τα τρόφιμα βασίζεται σε αξιόπιστη επιστήμη.
Ένα από τα βασικά στοιχεία ήταν ο λειτουργικός διαχωρισμός της «αξιολόγησης κινδύνου» και της «διαχείρισης κινδύνου», που οδήγησαν στην ίδρυση της EFSA ως υπηρεσίας της ΕΕ που θα παρείχε ανεξάρτητες επιστημονικές συμβουλές στους χαράσσοντες πολιτική αναφορικά με τους κινδύνους που συνδέονταν με την τροφική αλυσίδα.
«Η εμπιστοσύνη των καταναλωτών αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας ανταγωνιστικής οικονομίας, και η EFSA έχει να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση αυτής της εμπιστοσύνης», είπε ο Πρόεδρος της Κομισιόν José Manuel Barroso στα εγκαίνια των νέων γραφείων της EFSA στην Πάρμα της Ιταλίας το 2005.
Συνεπώς, η πλέον σημαντική δραστηριότητα της EFSA είναι η επιστημονική «αξιολόγηση του κινδύνου», ένα ειδικευμένο πεδίο εφαρμοσμένης επιστήμης που περιλαμβάνει την αναθεώρηση επιστημονικών δεδομένων και μελετών για την αξιολόγηση των κινδύνων που συνδέονται με ορισμένα προϊόντα ή ουσίες.
Στο μεταξύ, Κομισιόν, Συμβούλιο και Κοινοβούλιο έχουν διατηρήσει τον έλεγχο της «διαχείρισης του κινδύνου», που περιλαμβάνει πολιτικές όπως η πρόληψη καθώς και μέτρα ελέγχου των αναδυόμενων κινδύνων.
Συγκρούσεις συμφερόντων
Ωστόσο ενώ η κοινή γνώμη σπάνια ασκεί κριτική στη διαχείριση του κινδύνου από τους πολιτικούς, αντίθετα η EFSA έχει δεχθεί πολλά πυρά για έλλειψη αξιοπιστίας στη διαδικασία αξιολόγησης του κινδύνου.
ΜΚΟ που ασχολούνται με θέματα υγείας και περιβάλλοντος έχουν κατηγορήσει την EFSA για στενές σχέσεις με επιχειρηματικούς κύκλους. Μια από τις μεγαλύτερες διαμάχες είναι οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί, με τις ΜΚΟ να ισχυρίζονται ότι η EFSA έχει επηρεαστεί υπερβολικά από τη βιομηχανία. Η EFSA στο μεταξύ δεν εντοπίζει κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία από την κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων προϊόντων ενώ απορρίπτει και έρευνες που αποδεικνύουν το αντίθετο ως «ανεπαρκούς επιστημονικής ποιότητας».
Πέρυσι τον Μάιο, η Ευρωβουλή κάλεσε την EFSA να ενισχύσει τις διασφαλίσεις έναντι δυνητικών συγκρούσεων συμφερόντων μεταξύ του προσωπικού της, ύστερα από την περίπτωση της Diána Bánáti, που ήταν πρόεδρος του ΔΣ της EFSA, καθώς και μέλος της ILSI-Europe, ένα όργανο που χρηματοδοτείται από την βιομηχανία τροφίμων.
Νέοι κανόνες για τη «σύγκρουση συμφερόντων»
Προκειμένου να αντιμετωπίσει το ζήτημα, η EFSA προέβη σε νέους κανόνες πέρυσι τον Μάρτιο για το προσωπικό της, όπως επίσης και για εξωτερικούς εμπειρογνώμονες, που περιλαμβάνουν ειδικές λίστες δραστηριοτήτων που δεν επιτρέπουν σε επιστημονικούς εμπειρογνώμονες να συμμετέχουν σε συμβουλευτικές επιτροπές.
Οι επιστήμονες που πριν απασχολούντο στη βιομηχανία πρέπει τώρα να έχουν αποσυρθεί από αυτή για 2 χρόνια πριν ενταχθούν στις επιστημονικές επιτροπές της EFSA, ενώ οι επιστήμονες που λαμβάνουν πάνω από το 25% της χρηματοδότησης για την έρευνάς τους από τη βιομηχανία, είναι αντιμέτωποι με άλλους περιορισμούς σχετικούς με τους ρόλους που μπορούν να αναλάβουν στην Αρχή.
Ακόμη το προσωπικό που αποχωρεί από την Αρχή, θα πρέπει να ενημερώνει την EFSA για την απασχόλησή του τα επόμενα δύο χρόνια.
Ο Ragnar Löfstedt, καθηγητής διαχείρισης κινδύνων και διευθυντής του κέντρου διαχείρισης κινδύνου στο King’s College στο Λονδίνο, είπε σε συνέντευξη στην EurActiv ότι βρίσκει εξαιρετικά «επαγγελματική» την EFSA.
«Η EFSA φυσικά έχει δεχθεί επιθέσεις από πολλές ΜΚΟ. Είναι πολύ ατυχές που κάποια μεμονωμένα άτομα δεν ήταν σαφή και διαφανή στο πλαίσιο των συμφερόντων τους… ωστόσο ως αρχή αξιολόγησης κινδύνων, η EFSA είναι αξιόπιστη», είπε ο καθηγητής.
Πηγή: Euractiv