Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023-2027

Υποβλήθηκε το Στρατηγικό Σχέδιο της Χώρας μας για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 2023-2027, κατόπιν σχετικής εντολής του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Σπήλιου Λιβανού και του αρμόδιου Υφυπουργού κ. Γεωργίου Στύλιου, μέσω της ειδικής πλατφόρμας (SFC) που έχει αναπτυχθεί για το σκοπό αυτό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

Το Ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο αναρτήθηκε στη σχετική πλατφόρμα σε συνέχεια τους δημοσίευσης στα τέλη Δεκεμβρίου των Εφαρμοστικών Κανονισμών τους τους ΚΑΠ που έδωσαν και τυπικά το πράσινο φως για την κατάθεσή τους.

Ο Υπουργός κ. Σπήλιος Λιβανός δήλωσε σχετικά:

«H υποβολή του Στρατηγικού Σχεδίου της Χώρας μας για τη νέα ΚΑΠ 2023-2027 αποτελεί το επιστέγασμα μιας μακράς και εντατικής περιόδου δημόσιας διαβούλευσης και προετοιμασίας του, με το σύνολο των θεσμικών και παραγωγικών φορέων του αγροδιατροφικού μας συστήματος. Σε αυτή τη δημοκρατική και πολυσυμμετοχική διαδικασία αναδείχθηκαν οι νέες προκλήσεις, οι προβληματισμοί, οι δυνατότητες και οι προοπτικές της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, καθορίζοντας εν πολλοίς τις στρατηγικές μας επιλογές, τις πολιτικές μας αποφάσεις και κατ΄ επέκταση το περιεχόμενο της στρατηγικής που σχεδιάσαμε και αποτυπώσαμε στην εθνική μας πρόταση. Μιας πρότασης ισορροπημένης και συνεκτικής με αναπτυξιακό προσανατολισμό, κοινωνική ευαισθησία και αυξημένη μέριμνα για το περιβάλλον και το κλίμα.

Με την ευκαιρία θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους συμμετείχαν στη διαβούλευση του Στρατηγικού μας Σχεδίου και να συγχαρώ ιδιαίτερα τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής & Διεθνών Σχέσεων κ. Κωνσταντίνο Μπαγινέτα, τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΑΑΤ, τη Δ/νση Αγροτικής Πολιτικής, τις Διαχειριστικές Αρχές και τους Συμβούλους του ΥΠΑΑΤ για την εντατική, συστηματική και επίπονη προσπάθεια που κατέβαλαν για την κατάρτιση και υποβολή του. Συνεχίζουμε με τους ίδιους ρυθμούς και στη νέα χρονιά, οπότε και θα υπάρξει διεξοδική επεξεργασία και διαβούλευσή του με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ε.Ε. στη βάση των μεταρρυθμιστικών στόχων που θέτει η νέα ΚΑΠ, προκειμένου να εξασφαλιστεί η έγκρισή του και να ξεκινήσουμε την υλοποίησή του από το έτος 2023».

Κενά στο στρατηγικό σχέδιο για την ΚΑΠ

Μερικά ζητήματα που παραμένουν ασαφή είναι ότι δεν υποχρεώνει τη δέσµευση πόρων 3% από τη βασική ενίσχυση για το Απόθεµα ο Ευρωπαϊκός κανονισµός. Επίσης, το ποσοστό που θα απορροφά ετησίως το Εθνικό Απόθεµα από τον προϋπολογισµό της βασικής ενίσχυσης, η δοµή του και οι δικαιούχοι, είναι ζητήµατα τα οποία προς το παρόν απουσιάζουν από το δηµόσιο διάλογο, σύµφωνα µε τα όσα δηµοσιεύτηκαν. Σηµειώνεται πως ο ευρωπαϊκός κανονισµός πλέον δεν υποχρεώνει για 3% δέσµευση πόρων από τη βασική ενίσχυση για το Απόθεµα, ενώ θα µπορούν να είναι δικαιούχοι όλοι οι αγρότες εφόσον το επιλέξουν τα κράτη-µέλη.

Βεβαίως, η υποβολή του Στρατηγικού Σχεδίου δεν σηµαίνει διακοπή του διαλόγου.

Μέχρι στιγµής, οι προτάσεις της διαβούλευσης για τη νέα ΚΑΠ που υιοθετήθηκαν είναι:

• ∆ιατήρηση των τριών Αγρονοµικών Περιφερειών (αροτραίες, βοσκοτόπια και δενδρώδεις εκτάσεις).
• Ορισµός του Ενεργού Αγρότη µε βάση τεκµήρια οικονοµικής δραστηριότητας για όσους λαµβάνουν ενισχύσεις άνω των 5.000 ευρώ.
• Σύγκλιση των ∆ικαιωµάτων στο 100% έως το τέλος της προγραµµατικής περιόδου (2026)
• Αλλαγή της αρχικής πρότασης για τον αριθµό των Συνδεδεµένων. Παρέµειναν στις 18 (συν 1 το βαµβάκι) όπως είναι και στην τρέχουσα προγραµµατική περίοδο.
• Αύξηση του ποσοστού του Πυλώνα ΙΙ από 23% σε 30% του Εθνικού Φακέλου. Έτσι θα υπάρχουν αυξηµένοι πόροι για τα προγράµµατα των Νέων Αγροτών και των Σχεδίων Βελτίωσης της νέας ΚΑΠ.
• Ενίσχυση των Συνεργατικών Σχηµάτων.

Η πολλαπλή συμμόρφωση ως προϋπόθεση για τη βασική ενίσχυση

Η ΕΕ δημοσιοποίησε τις υποχρεώσεις πολλαπλής συµµόρφωσης για όλους τους αγρότες που θα κάνουν αίτηση βασικής ενίσχυσης. Σε αυτές τις υποχρεώσεις έχουν προστεθεί όλες οι ενέργειες που έκανε ο αγρότης έως σήμερα για να λάβει το πρασίνισμα, ενώ από αυτές δεν θα εξαιρούνται οι μικροκαλλιεργητές όπως γίνεται την τρέχουσα περίοδο.

Οι υποχρεώσεις πολλαπλής συµµόρφωσης είναι:

1) ∆ιατήρηση των µόνιµων λειµώνων βάσει της αναλογίας των µόνιµων λειµώνων σε σχέση µε τη γεωργική έκταση σε εθνικό, περιφερειακό και υποπεριφερειακό επίπεδο και σε επίπεδο οµάδας εκµεταλλεύσεων ή σε επίπεδο εκµετάλλευσης σε σύγκριση µε το έτος αναφοράς 2018 µέγιστη µείωση της τάξης του 5 % σε σύγκριση µε το έτος αναφοράς.

2) Προστασία των υγροτόπων και των τυρφώνων. Τα κράτη µέλη µπορούν να προβλέπουν στα στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΑΠ ότι η εν λόγω δέσµευση θα εφαρµόζεται µόνο από το έτος υποβολής αιτήσεων το 2024 ή το 2025. Τα κράτη µέλη, κατά τον καθορισµό του προτύπου, διασφαλίζουν ότι στη σχετική γη µπορεί να διατηρηθεί γεωργική δραστηριότητα κατάλληλη για τον χαρακτηρισµό της γης ως γεωργικής έκτασης.

3) Απαγόρευση της καύσης υπολειµµάτων καλλιεργειών, εκτός αν γίνεται για λόγους φυτοπροστασίας .

4) ∆ηµιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά µήκος υδατορευµάτων. Σε περιοχές µε σηµαντικά αυλάκια ξήρανσης και αρδευτικά αυλάκια, τα κράτη µέλη µπορούν να προσαρµόζουν, εάν τούτο είναι δεόντως δικαιολογηµένο για τις εν λόγω περιοχές, το ελάχιστο πλάτος σύµφωνα µε συγκεκριµένες τοπικές περιστάσεις.

5) ∆ιαχείριση του οργώµατος για τη µείωση του κινδύνου υποβάθµισης και διάβρωσης του εδάφους, λαµβάνοντας, µεταξύ άλλων, υπόψη την κλίση του εδάφους.

6) Ελάχιστη κάλυψη του εδάφους για την αποφυγή ακάλυπτου εδάφους σε περιόδους που είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες.

7) Αµειψισπορά σε αρόσιµη γη, εκτός από καλλιέργειες που καλλιεργούνται κάτω από το νερό. Τα κράτη µέλη µπορούν να εξαιρούν από την υποχρέωση βάσει αυτού του προτύπου εκµεταλλεύσεις: α) όταν ποσοστό µεγαλύτερο του 75 % της αρόσιµης γης χρησιµοποιείται για την παραγωγή αγρωστωδών ή λοιπών ποωδών κτηνοτροφικών φυτών, ως γη υπό αγρανάπαυση, καλλιεργείται µε καλλιέργειες ψυχανθών ή υπόκειται σε συνδυασµό των χρήσεων αυτών, β) όταν ποσοστό µεγαλύτερο του 75 % της επιλέξιµης γεωργικής έκτασης αποτελεί µόνιµο λειµώνα, χρησιµοποιείται για την παραγωγή αγρωστωδών ή λοιπών ποωδών κτηνοτροφικών φυτών ή καλλιεργείται µε καλλιέργειες κάτω από το νερό για σηµαντικό µέρος του έτους ή για σηµαντικό µέρος του κύκλου καλλιέργειας ή υπόκειται σε συνδυασµό των εν λόγω χρήσεων ή γ) µε έκταση αρόσιµης γης έως 10 εκτάρια.

8) Ελάχιστο ποσοστό τουλάχιστον 4 % της αρόσιµης γης σε επίπεδο γεωργικής εκµετάλλευσης που διατίθεται σε µη παραγωγικές περιοχές και χαρακτηριστικά, συµπεριλαµβανοµένης της γης υπό αγρανάπαυση.

9) Απαγόρευση της µετατροπής ή άροσης των µόνιµων λειµώνων που έχουν χαρακτηριστεί ως περιβαλλοντικά ευαίσθητοι µόνιµοι λειµώνες σε περιοχές του δικτύου Natura 2000.