εγγραφείτε: Άρθρα
εύρεση
Η Συμφωνία για τη Νέα ΚΑΠ-Εθνικός Φάκελος
Η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) τίθεται σε εφαρμογή την 1-1-2015 είναι ζωτικής εθνικής σημασίας. Ο Εθνικός Φάκελος είναι καθοριστικός. Αφορά πρώτιστα τους αγρότες και όσους ενεργοποιούνται στη μεταποίηση και τις εξαγωγές αλλά μας αφορά εξίσου όλους.
Τρεις περιφέρειες και 11 συνδεδεμένα προϊόντα στον εθνικό φάκελο για τη νέα ΚΑΠ. Το μοντέλο των τριών περιφερειών επέλεξε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΤ για την εφαρμογή της νέας ΚΑΠ στην χώρα μας, το οποίο περιλαμβάνει βοσκότοπους, αροτραίες και δενδρώδεις καλλιέργειες. Παράλληλα, μπαίνουν στην συνδεδεμένη ενίσχυση προϊόντα όπως όσπρια, κτηνοτροφικά ψυχανθή, ζαχαρότευτλα, σκληρό σιτάρι, βοοειδή, αιγοπρόβατα, ρύζι, βιομηχανική τομάτα, σποροπαραγωγή, πορτοκάλια και σπαράγγια.
Στην καινούργια ΚΑΠ, το μεγαλύτερο τμήμα ενισχύσεων εξακολουθεί να είναι η βασική ενίσχυση, η οποία θα αντιστοιχεί στο 55% του εθνικού ορίου των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η «πράσινη ενίσχυση» θα ανέρχεται στο 30% κατά επιταγή του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και θα αφορά στη βελτίωση της αειφορίας της γεωργικής παραγωγής.
Οι δύο αυτές ενισχύσεις θα ακολουθήσουν τη λεγόμενη περιφεριοποίηση και τη σύγκλιση.
Προς όφελος των αγροτών που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα και άλλους περιορισμούς – ορεινές και μειονεκτικές – και με στόχο να μην εγκαταλείψουν την ύπαιθρο, θα αξιοποιηθούν στοχευμένες δράσεις του 5% του εθνικού φακέλου.
Το Εθνικό Απόθεμα Δικαιωμάτων θα είναι στοχευμένο σε νέους και νεοεισερχόμενους και θα αντιστοιχεί στο 3% του εθνικού φακέλου.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην παρουσίαση του Εθνικού Φακέλου ανέφερε κάποια εισαγωγικά στοιχεία:
Το πρώτο είναι ότι η Κ.Α.Π. είναι μία οριζόντια ευρωπαϊκή πολιτική η οποία καθοδηγεί τις εξελίξεις στον αγροτικό τομέα άλλοτε σε μεγαλύτερο, άλλοτε σε μικρότερο βαθμό. Η φιλοσοφία και οι στόχοι της Κ.Α.Π. είναι οι ίδιοι και κοινοί για όλα τα κράτη – μέλη της Ένωσης, όμως με την πρόσφατη αναθεώρησή της η καινούργια Κ.Α.Π. αφήνει έναν σημαντικό βαθμό ελευθερίας για κάθε κράτος – μέλος να επιλέξει εκείνο, σε ένα προκαθορισμένο φυσικά κανονιστικό πλαίσιο από το οποίο δεν μπορεί να αποκλίνει τον τρόπο εφαρμογής της ανά τομείς και κλάδους με ορίζοντα την προσεχή 7ετία και με πόρους και χρηματοδότηση στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, όπως αυτός έχει καθορισθεί για το ίδιο χρονικό διάστημα.
Το δεύτερο σημαντικό είναι πως η καινούρια Κ.Α.Π. έρχεται να ενισχύσει όχι μόνον την παραγωγική, επιχειρηματική δραστηριότητα των αγροτών προσφέροντάς τους ένα εισόδημα βάσης θα λέγαμε, αλλά και να ενισχύσει την διατήρηση και διαφύλαξη από τους αγρότες δημόσιων αγαθών όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η διατήρηση του τοπίου, η βιώσιμη ύπαιθρος και άλλα αγαθά για τα οποία μέχρι σήμερα οι αγρότες δεν αποζημιώνονταν από την αγορά κατά την διακίνηση των προϊόντων τους. Με άλλα λόγια η καινούργια Κ.Α.Π. στηρίζει όχι μόνον την αγροτική δραστηριότητα ως προς την παραγωγή προϊόντων, αλλά και τις υπηρεσίες που προσφέρει ο αγρότης στα δημόσια αγαθά. Γι’ αυτό προβλέπεται η λεγόμενη πράσινη ενίσχυση ενώ από τον λεγόμενο δεύτερο πυλώνα τις ενισχύσεις για έργα και υποδομές στην αγροτική ανάπτυξη έτσι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, παρέχονται επιπλέον δυνατότητες για την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος.
Η τρίτη και τελευταία εισαγωγική μου επισήμανση είναι ότι με την καινούργια Κ.Α.Π. παρέχεται η δυνατότητα σε κάθε κράτος – μέλος να ασκήσει μέσα στο γενικότερο πλαίσιο μία δική του πιο εξειδικευμένη πολιτική σε τομείς που επιθυμεί και θέλει να ενισχύσει περισσότερο και φυσικά πρόκειται για τους τομείς και τις επιλογές που κάνει κάθε χώρα μέλος διότι αυτούς θεωρεί πως έχουν ιδιαίτερη σημασία για την αγροτική δύση και την εν γένει εθνική της οικονομία, καθώς και για τη ζωή και την διατήρηση του κοινωνικού ιστού στην ύπαιθρο. Αυτό έγινε και με εμάς.
Με βάση αυτά τα δεδομένα και τους στόχους που θέτει η Ε.Ε. μέσω της Κ.Α.Π. για την περίοδο έως το 2020, δηλαδή την παραγωγή επαρκών, ασφαλών και υγιεινών τροφίμων, την διασφάλιση ενός λογικού αγροτικού εισοδήματος και ενός αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης για τον αγρότη με ταυτόχρονη διασφάλιση ενός λογικού επιπέδου τιμών για τους καταναλωτές σε συνδυασμό με την φροντίδα για το περιβάλλον και την ύπαιθρο, την αειφορική χρήση της γης και γενικότερα την διασφάλιση της βιωσιμότητας των αγροτικών περιοχών και κοινωνιών της υπαίθρου, προχώρησε η εκπόνηση των προτάσεων για τον εθνικό φάκελο της νέας Κ.Α.Π..
Επίσης, ανέφερε πως ελήφθησαν σοβαρά υπόψη: η σημερινή κατάσταση της ελληνικής αγροτικής οικονομίας, οι αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν τα προσεχή χρόνια για την μεγέθυνση του ακαθάριστου εθνικού μας προϊόντος και η συμβολή σε αυτό του πρωτογενούς τομέα και εξετάστηκε κάθε εκδοχή και ρύθμιση που θα παρέχει την δυνατότητα για την ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού και την αύξηση της προστιθέμενης αξίας των ελληνικών αγροτικών προϊόντων, υπό το πρίσμα του να παράγουμε προϊόντα με αντίκρισμα στην αγορά και τους καταναλωτές, χωρίς να στηριζόμαστε μόνον στις ενισχύσεις.
Διευκρίνισε πως γνωρίζει ότι τα κονδύλια του λεγόμενου πρώτου πυλώνα της ΚΑΠ, δηλαδή, οι άμεσες ενισχύσεις, θα είναι για την Ελλάδα, αλλά και για άλλες χώρες-μέλη, μειωμένα τα προσεχή χρόνια σε σύγκριση με προηγούμενες περιόδους λόγω της σύγκλισης και της περικοπής των κονδυλίων της ΚΑΠ σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ενώ τόνισε πως πιστεύει πως μετά το 2020 οι αγροτικές ενισχύσεις θα αποτελούν ένα βασικό μέρος της όποιας μελλοντικής ΚΑΠ, όμως δεν είναι βέβαιος ότι θα κινούνται στα επίπεδα της προσεχούς επταετίας. Γι’ αυτό ξεκαθάρισε πως μια από τις βασικές μας επιδιώξεις ως χώρα είναι να θέσουμε από τώρα τις βάσεις για έναν αγροτικό τομέα που δεν θα εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις κοινοτικές ενισχύσεις, αλλά θα στηρίζεται σε προϊόντα ανταγωνιστικά με αυξημένη προστιθέμενη αξία.
Βασικά σημεία του Εθνικού Φακέλου
1.Διαίρεση σε Περιφέρειες
Τρεις περιφέρειες: Βοσκότοποι- καλλιεργήσιμες- δενδρώνες (και αμπελώνες).
Βοσκότοποι δημόσιοι και χαμηλής αξίας με ενοίκια 4 ευρώ/στρέμματα.
Καλλιεργήσιμες υψηλής παραγωγικότητας και αξίας με ενοίκια από 30 έως 80 ευρώ/στρέμμα.
Κατανομή κονδυλίων: Ανά περιφέρεια-βασική και πράσινη ίδια κατανομή.
Βοσκότοποι: 25% κονδυλίων.
Αρόσιμες 47% κονδυλίων.
Δενδρώνες (και αμπελώνες) 28% των κονδυλίων.
2.Εσωτερική Σύγκλιση
2015: Προσαρμοσμένο ιστορικό δικαίωμα με τις περικοπές λόγω μείωσης εθνικού φακέλου και περικοπής για τις επιμέρους ενισχύσεις (συνδεδεμένες, νέοι, φυσικοί περιορισμοί)
2019: Μετάβαση από το 2015 στο 2019 με σταδιακά ισόποσα βήματα (+διαφανές και κατανοητό + ήπια προσαρμογή) και προστασία απωλειών στο 30%
3.Ενεργός Γεωργός και ελάχιστη δραστηριότητα
Κανείς δε λαμβάνει ενίσχυση αν αφήνει άνω του 50% της γης ακαλλιέργητη
Δε λαμβάνουν ενισχύσεις οι εταιρείες που δεν έχουν κύριο στόχος τους τη γεωργία (αεροδρόμια, κάμπινγκ, ξενοδοχεία, γήπεδα κλπ)
Οι γεωργικές δραστηριότητες πρέπει να αποτελούν τουλάχιστον το 1/3 του τζίρου της εταιρείας
Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν τουλάχιστον το 5% του εξωγεωργικού τους εισοδήματος από άμεσες ενισχύσεις
Εξαιρούνται της εξέτασης των στοιχείων όσοι λαμβάνουν μέχρι 3.500 ευρώ ενίσχυση ανά έτος.
4.Νέοι Γεωργοί
25% προσαύξηση δικαιωμάτων μέχρι 25 εκτάρια
Μέχρι 40 ετών όταν αναλαμβάνει εκμετάλλευση
Μέχρι 5 έτη από την έναρξη της εκμετάλλευσης
2% του προϋπολογισμού
Υπολογίζονται άνω των 15.000 νέων γεωργών στην πενταετία
5.Μικροί Γεωργοί
Οι γεωργοί οι οποίοι λαμβάνουν έως 1250 ευρώ/έτος ενισχύσεις
Απαλλαγή από πρασίνισμα και ελέγχους πολλαπλής συμμόρφωσης
Υποχρέωση: η διατήρηση των γεωργικών εκτάσεων και του χαρακτήρα τους
Είσοδος μόνο το 2015 – Έξοδος με απόφαση γεωργού ανά πάσα στιγμή
Σύνδεση με ορισμό ενεργού γεωργού
Σημαντικότατο για την Ελλάδα (350.000 δικαιούχοι)
Αποφόρτιση του ΟΠΕΚΕΠΕ και αύξηση της αποτελεσματικότητάς του
6.Αρχιτεκτονική Ενισχύσεων μετά το 2015
Ύψος εθνικού φακέλου το 2015 ποσοστό 2 δισ. ευρώ
Νέοι γεωργοί 2% 40 εκατ., 17.600 γεωργοί
Φυσικοί περιορισμοί 5% 100 εκατ. ευρώ
Συνδεδεμένες ενισχύσεις 9% 180 εκατ. ευρώ
Πράσινη Ενίσχυση 30% 600 εκατ. ευρώ
Βασική Ενίσχυση
(περιλαμβάνεται το Εθνικό απόθεμα) 54% 1.080 εκατ. ευρώ
7.Συνδεδεμένες ενισχύσεις – Στρατηγικός σχεδιασμός
Ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο, Επάρκεια στην εσωτερική αγορά
Βιωσιμότητα της μεταποιητικής βιομηχανίας που εξαρτάται από την παροχή της πρώτης ύλης
Συμπληρωματική δράση με άλλες ενέργειες-δραστηριότητες
Απαραιτήτως οι μονάδες ζωικής παραγωγής που δε διαθέτουν βοσκοτόπους και ήταν δικαιούχοι ειδικών δικαιωμάτων
ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ: Ειδική ενίσχυση Βαμβακιού
Μειονεκτήματα:
Η ανάλωση ποσών για συνδεδεμένες μειώνει τη βασική στρεμματική ενίσχυση
Αυξάνει την εξάρτηση των γεωργών από συγκεκριμένα προϊόντα, εμπόρους και μεταποιητικές βιομηχανίες
Περιορίζει την πρόσβαση στην αγορά
8.Προϊόντα
Όσπρια (Μείωση εισαγωγών στο εθνικό μας τρόφιμο)
Κτηνοτροφικά ψυχανθή (Επάρκεια ζωοτροφών και χαμηλές τιμές εισροών στις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις)
Ζαχαρότευτλα (Βιωσιμότητα μεταποιητικής βιομηχανίας)
Σκληρό σιτάρι (Διατήρηση της θέσης στις διεθνείς αγορές)
Βοοειδή (Βελτίωση του ισοζυγίου μέσω αύξησης των ιθαγενών ζώων και μείωσης των εισαγωγών ζώντων ζώων)
Αιγοπρόβατα (Παροχή ποιοτικού γάλακτος στη μεταποιητική βιομηχανία για παραγωγή φέτας)
Ρύζι και βιομηχανική ντομάτα (βιωσιμότητα εκμεταλλεύσεων και διατήρηση εξαγωγών)
Σποροπαραγωγή (αύξηση ελληνικής προστιθέμενης αξίας και μείωση εισαγωγών σπόρων)
Πορτοκάλια (αξιοποίηση μεταποιητικής βιομηχανίας και μείωση εισαγωγών), τα
Σπαράγγια (αξιοποίηση εξαγωγικού δυναμικού).
9.Οι εθνικές επιλογές για περιοχές με φυσικούς περιορισμούς
5% του εθνικού ορίου.
Στόχευση σε όλες ή μερικές από τις περιοχές με φυσικά μειονεκτήματα,
Χρήσιμο για στήριξη εισοδήματος των γεωργών στο τμήμα της υπαίθρου που δεν διαθέτει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα
Δυνατότητα μεταφοράς κονδυλίων μεταξύ των πυλώνων για λόγους ευελιξίας κατανομής των ενισχύσεων και ακριβέστερης στόχευσης.
10.Κτηνοτροφία
Ενίσχυση στις άμεσες από 19% -> 25%
Συνδεδεμένες αιγοπροβάτων και βοοειδών ώστε να χτίσουμε ισχυρό εγχώριο ζωικό κεφάλαιο και να στηρίξουμε το εθνικό προϊόν της φέτας.
Ενίσχυση κτηνοτροφικών ψυχανθών για φθηνές ζωοτροφές
Αγροτική ανάπτυξη για μείωση κόστους και δημιουργία υποδομών